Er wonen zo’n 11 miljoen mensen in Jordanië, het land dat vooral bekend is van ruïnestad Petra en de Dode Zee. De meeste inwoners zijn Jordaanse Arabieren; bijna iedereen spreekt er Arabisch en is islamitisch. Opvallend is de jonge bevolking: een derde van de inwoners is jonger dan 15 jaar en de helft is jonger dan 25 jaar. De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is er groot; zo hebben vrouwen pas sinds 1974 stemrecht.

In tegenstelling tot de buurlanden Syrië en Irak is de politieke situatie in het kleine koninkrijk de afgelopen jaren stabiel. Palestijnse, Syrische en Iraakse vluchtelingen vinden in Jordanië een veilige haven, het land ving al zo’n 3,8 miljoen mensen op. Op economisch gebied zijn er in 2019 beleidsaanpassingen gedaan als liberalisering (het opheffen van beperkingen door de overheid om tot een bepaalde markt toe te treden) en privatisering (het afstoten van overheidstaken naar de particuliere sector). Dit had als gevolg dat de economie sinds die tijd wel groeit, maar minimaal. Daarom blijven de werkloosheidscijfers ontzettend hoog: ongeveer een kwart van de inwoners is werkloos, voornamelijk vrouwen en jongeren.

Onafhankelijkheid motiveren

Naast de hoge werkloosheid hebben Jordaanse vrouwen ook te kampen met beperkte toegang tot financiële diensten. Om hun zelfredzaamheid en financiële onafhankelijkheid te stimuleren richtte het Ministerie van Sociale Zaken in 1994 het Microfund for Women (MfW) op. Fadoua Boudiba is regiomanager Midden-Oosten en Afrika bij Triodos Investment Management. Ze kent de organisatie al heel lang, en is er trots op dat Triodos Fair Share Fund in Microfund for Women investeert. Ze legt uit: “MfW zorgt ervoor dat mensen toegang krijgen tot financiële producten als betaalrekeningen en kredieten. Zo is het makkelijker om kleinschalige bedrijfsactiviteit te starten en geld te verdienen. Bijzonder is dat de organisatie ook ondersteunt met niet-financiële zaken om empowerment te stimuleren en de ondernemingen naar een volgend niveau te tillen. Denk aan trainingen in digitale marketing en kennisdeling over gezondheidszaken.”

Anders dan de naam doet vermoeden is de instelling niet uitsluitend voor vrouwen. Fadoua: “Microfund for Women is er in principe voor iedereen, maar het overgrote gedeelte van de cliënten is vrouw. Ook binnen de organisatie worden alle leidinggevende- en managementfuncties door vrouwen bekleed. Voor een islamitisch land is dat echt een unieke prestatie. Ze doen hun werk al 20 jaar met groot succes, ondanks tegenslagen als oorlogen en de coronapandemie. MfW vormt echt een community, iedereen ondersteunt en helpt elkaar.”

In onderstaande video vertellen Jordaanse onderneemsters hoe MfW hen begeleidt bij het opbouwen van een eigen bestaan en hun zelfredzaamheid versterkt.

Vrouwen zelfredzaam maken

Fadoua benadrukt dat microfinanciering niet alleen in Jordanië belangrijk is, maar overal ter wereld. Daarom financiert Triodos Fair Share Fund 103 soortgelijke financiële instellingen in 43 landen. De meeste microfinancieringsinstellingen richten zich, net als MfW, vooral op vrouwen in ontwikkelingslanden. Fadoua legt uit waarom dat is: “Er zijn meer dan een miljard vrouwen wereldwijd die beperkt of geen toegang hebben tot financiële diensten. Het stimuleren van ondernemerschap verbetert de positie van vrouwen in ontwikkelingslanden. Microkrediet geeft hen de mogelijkheid om te ondernemen en zo een bestaan op te bouwen. Het zorgt voor meer zelfstandigheid, gelijkwaardigheid en kracht.”

Naast dat microkrediet op economisch vlak helpt om zelfredzaam te worden, werkt het effect nog veel verder door. Fadoua: “Door specifiek vrouwen te financieren, zie je dat meer kinderen naar school gaan en dat basisvoorzieningen als wonen en eten op orde zijn. Daarbij investeren vrouwen een groter deel van hun inkomsten in hun directe omgeving zoals familie, en zorgen ze voor werkgelegenheid in de lokale gemeenschap.”

Ambities voor de toekomst

MfW hielp de afgelopen jaren al zo’n 1,5 miljoen mensen met microkrediet. Een getal om trots op te zijn, maar ambities zijn er nog genoeg. Fadoua roemt het innovatieve karakter van de organisatie. “Microfund for Women digitaliseerde haar werkwijze een paar jaar geleden, waardoor de diensten nog makkelijker en efficiënter te gebruiken zijn. Ze waren hiermee hun tijd vooruit, want het was al voor de coronapandemie uitgerold. Gelukkig maar, want tijdens de pandemie was het digitaal regelen van zaken natuurlijk essentieel.”

Naast digitalisering speelt MfW ook adequaat in op maatschappelijke en economische kwesties die spelen in Jordanië. Fadoua: “Ze zorgen er bijvoorbeeld dat het grote aantal vluchtelingen in het land onderdeel worden van de Jordaanse maatschappij, en focussen op het stijgende aantal werkloze jongeren. Verder is de klimaatcrisis ook in Jordanië een groot probleem, er dreigt een enorme waterschaarste omdat het land niet omringd is met water. MfW is nu aan het bekijken hoe hiermee om te gaan, ze zitten bovenop alle ontwikkelingen om hun cliënten zo goed mogelijk te kunnen helpen.”

Een stap verder gaan

De vooruitziende blik van Microfund for Women inspireert Fadoua om ook de rol van Triodos Fair Share Fund verder te ontwikkelen. In Jordanië lukte het MfW om te digitaliseren dankzij voor die regio vooruitstrevende regelgeving. Helaas zijn veel andere landen strenger als het gaat om digitaliseren van microkrediet en het aanbieden van diensten als verzekeringen. Terwijl de noodzaak hiervoor pijnlijk duidelijk werd tijdens de coronapandemie, toen veel ondernemers over de hele wereld geen inkomsten hadden. Daarbij is het inzetten op financiële technologie volgens Fadoua ook belangrijk voor microfinancieringsinstellingen omdat het helpt jongeren aan zich te binden.

“Het zou fantastisch zijn als andere microfinancieringsinstellingen hun werkzaamheden net als MfW naar een hoger niveau kunnen tillen. Daar wil Triodos een rol in spelen. We gaan ons de komende tijd toeleggen op het out-of-the-box meedenken met organisaties in ons portfolio. Een stapje verder gaan dan alleen investeren maar ook fungeren als sparringpartner, en zo organisaties helpen net zo succesvol te worden als Microfund for Women.”