1. DGTL

In 2022 bereikte het Amsterdamse DGTL een grote mijlpaal: het festival werd volledig circulair en duurzaam georganiseerd. Veel van de duurzame innovaties die nu gangbaar zijn op festivals, vonden hier hun oorsprong. Zo verbande DGTL in 2017 als één van de eerste de plastic muntjes en ging het over op pinnen bij de bar. Zo bespaarde het een hoop plastic muntjes, die (door het jaartal dat erop staat) slechts één editie gebruikt werden.

Ook op het gebied van energiegebruik springt DGTL eruit. Het gebruikt niet alleen waterstofgeneratoren, maar investeerde samen met de gemeente Amsterdam in een betere aansluiting op het stroomnetwerk, zodat het veel minder generatoren hoeft te gebruiken. Er zijn zelfs plannen om permanente zonnepanelen op de NDSM-werf (waar DGTL elk jaar gevierd wordt) te plaatsen. Dan wekt het festival op jaarbasis meer energie op dan het zelf verbruikt.

Wellicht is het niet het eerste waar je aan denkt bij een duurzaam festival, maar ook aan watergebruik is gedacht. Samen met een team van onderzoekers werd een oplossing gevonden voor het doorspoelen van wc’s. Er zijn bijvoorbeeld composttoiletten, die geen water gebruiken om door te spoelen. Bij de weinige wc’s die wel water gebruiken, wordt water uit het IJ gebruikt. Dat bespaart zo’n 3 kilogram CO2-uitstoot per doorspoelbeurt.

Om duurzaam om te gaan met de reisbewegingen van de vele internationale artiesten, bedacht de organisatie ook iets slims. Zodra een DGTL-artiest het vliegtuig pakt, pompt SkyNRG (het bedrijf dat duurzame vliegtuigbrandstof groot wil maken) een duurzamer alternatief voor kerosine in een ander vliegtuig. Op die manier probeert het festival de CO2-uitstoot van die vlucht te compenseren.

DGTL, 18 t/m 20 april, NDSM Werf, Amsterdam.

2. Paradigm

In het hoge Noorden werkte het Groningse festival Paradigm naar eigen zeggen al aan duurzaamheid ‘ver voordat het een populair begrip werd.’ Sinds de eerste editie in 2011 kwam het onderwerp steeds prominenter op het programma te staan. Neem bijvoorbeeld de aankleding van de verschillende podia: die zijn voornamelijk gebouwd van rest- en sloopmateriaal. Kunstenaars die zich bezighouden met de aankleding van het terrein, werken veelal met gerecycled materiaal.

Paradigm beschrijft zichzelf als een proeftuin, voor kunst, artiesten en duurzame innovaties. In samenwerking met Innofest worden verschillende duurzame innovaties en alternatieven getest.

Paradigm, 9 & 10 augustus, Suikerunieterrein Groningen.

3. Motel Mozaique (MoMo)

Dit driedaagse muziek- en kunstfestival in Rotterdam trekt duurzaamheid zo breed mogelijk. Allereerst in het eten en drinken: samen met de Rotterdamse Kaapse Brouwerij beheert MoMo land in de Voedseltuin, waar ingrediënten als hop en granen speciaal voor biertjes op het festival verbouwd worden. Bezoekers krijgen deze en andere drankjes geserveerd in herbruikbare bekers en in het voedselaanbod is plantaardig de norm. Wie met de fiets of het ov komt, kan bovendien gebruikmaken van de Groene Korting: een gratis drankje als je je vervoersbewijs laat zien bij de bar van Motel Mozaique.

Ook gebeurt er van alles achter de schermen. Artiesten worden met elektrisch vervoer naar de verschillende locaties door de stad gereden en er is verpakkingsvrije kleedkamercatering. Daarnaast is er veel aandacht voor sociale rechtvaardigheid. Nieuwe Nederlanders worden actief geworven voor de vrijwilligerspoule en er is een samenwerking met Superkracht, een organisatie die teamleden met een licht verstandelijke beperking laat samenwerken met de rest van de mensen van het festival. Ook wordt er bij het kiezen van de locaties gelet op toegankelijkheid.

Tijdens het festival zijn er bovendien talks over sociale rechtvaardigheid, bijvoorbeeld over de verschillende protestgroepen die door de geschiedenis invloed hebben gehad. Deze activiteiten zijn zonder kaartje te bezoeken, zodat zoveel mogelijk mensen bereikt kunnen worden.

Motel Mozaique - 17 t/m 19 april 2025, verschillende locaties in Rotterdam.

4. Vierdaagse feesten in Nijmegen

Het grootste festival van Nederland, noemen de organisatoren van de Nijmeegse Vierdaagse het. Aan die titel zijn natuurlijk ook duurzame verantwoordelijkheden verbonden, aldus de organisatie. Zodat ook toekomstige generaties samen kunnen genieten van dit vierdaagse wandelevenement.

De Nijmeegse Vierdaagse wil daarom in 2030 klimaatneutraal zijn. Dat doel wordt onder andere nagestreefd door het gebruik van circulaire bekers, een verbod op confetti, recycling van spandoeken die langs de route gebruikt worden en het gebruik van lokaal opgewekte, groene stroom. De overige CO2-uitstoot wordt gecompenseerd door vijf boeren rondom Nijmegen, die jaarlijks 80 ton CO2 vastleggen in boerenland. Dit staat gelijk aan de uitstoot van het materiaal- en energiegebruik van 1,5 miljoen feestbezoekers.

Ook wordt er gelet op de leefbaarheid in de stad. Extra toiletten moeten ervoor zorgen dat wildplassen verleden tijd is. Wie zich toch niet in kan houden, kan op notoire locaties te maken krijgen met peeback coating: een onzichtbare coating die de muren beschermt én urine 'terugkaatst'.

De Vierdaagsefeesten, 12 t/m 18 juli 2025.

5. Into the Great Wide Open

Eén van de Waddeneilanden als decor voor een festival? Dat schreeuwt om een duurzame aanpak. Op Vlieland vindt elk jaar Into the Great Wide Open (ITGWO) plaats, waar festivalgangers op verschillende locaties op het eiland van muziek- en andere optredens kunnen genieten.

In 2023 draaide ITGWO voor 85 procent op de zonnestroom van Vlieland. Een jaar later zorgde groene waterstofaggregaten ervoor dat het aandeel van hernieuwbare energie steeg naar 95 procent. Het festival wordt daarnaast opgebouwd met elektrische heftrucks, busjes en gators. Dat is niet alleen goed voor het milieu, het zorgt ook voor minder bouwgeluid. Als klap op de vuurpijl wordt alle broeikasgasuitstoot sinds de start van het festival in 2009 gecompenseerd.

Into the Great Wide Open, 28 t/m 31 aug 2025.

6. Awakenings

Geen half werk voor technofestival Awakenings. Het voedselaanbod is volledig vegetarisch en wie het festivalterrein opkomt, weet direct dat duurzaamheid bij dit festival hoog in het vaandel staat. Vrijwilligers staan namelijk klaar om een vuilniszak, hersluitbare asbak en eco-tokens uit te delen als statiegeld voor je beker.

Achter de schermen draait het festival al sinds 2016 op batterijen die opgeladen zijn met duurzame stroom. Ook wordt er aan vervoer gedacht: wie per trein komt, krijgt deals te zien op de website van Awakenings. Daarnaast wordt 2 procent van de opbrengsten van de auto- en bustickets gedoneerd aan Trees for All, een project dat bomen in Nederland en Oeganda plant om de CO2-uitstoot te compenseren.

Bezoekers worden aangemoedigd om de camping schoon te houden en er is een winkel die essentiële campingzaken als een tent, koelbox of luchtbed verhuurt. Scheelt gesleep en er is minder kans dat het als afval achterblijft.

Awakenings, 11 t/m 13 juli 2025.