Elk jaar publiceren Consumentenbond, Natuur&Milieu en milieuorganisatie WISE het Onderzoek Duurzaamheid Stroomleveranciers, beter bekend als de Stroomranking. Sinds 2018 wordt niet alleen de particuliere, maar ook de zakelijke elektriciteitsmarkt onderzocht. Ook dit jaar werden de zakelijke stroomleveranciers weer kritisch onder de loep genomen. Hoe groen is de stroom die zij leveren?

Grijze of groene stroom?

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: dat valt vies tegen. Het gemiddelde cijfer (van zowel particuliere als zakelijke stroomleveranciers) steeg weliswaar licht, van een 5,6 naar een 5,8, maar er valt nog een wereld te winnen. De auteurs van het onderzoek verbazen zich vooral over de hoeveelheid energieleveranciers die grijze stroom inkoopt, maar het vervolgens als groene stroom aan de eindklant levert.

Dat komt omdat ze de geleverde stroom combineren met zogeheten Garanties van Oorsprong (GvO’s). Deze ‘groene stroom-certificaten’ worden ingekocht bij (vaak buitenlandse) duurzame energiebronnen, om de geleverde elektriciteit te kunnen ‘vergroenen’. Maar dat verandert niets aan het duurzaamheidsgehalte van de stroom die daadwerkelijk ingekocht wordt. En die blijkt vaak hartstikke grijs te zijn. ‘Naar buiten toe kunnen elektriciteitsleveranciers claimen duurzame stroom te leveren en ook op hun stroometiket prijkt groene stroom. Van hun inkoopbeleid gaat echter geen enkele verduurzaming uit’, stelt het jaarlijks terugkerende rapport.

Zakelijke stroom minder duurzaam

Een ander heikel punt: energieleveranciers zijn geneigd om hun grijze stroom door te sluizen naar de zakelijke markt, zodat ze richting de consument met een groen en duurzaam portfolio kunnen pronken. Het gemiddelde cijfer voor zakelijke stroomleveranciers lag dan ook fors lager dan dat van de particuliere markt: een 5 tegenover een 6,8. Dat is zonde, stelt het onderzoek, want het stroomverbruik van de zakelijke markt is drie maal groter dan dat van de particuliere markt.

Naar buiten toe kunnen elektriciteitsleveranciers claimen duurzame stroom te leveren, maar van hun inkoopbeleid gaat geen enkele verduurzaming uit

Volgens de auteurs van de Stroomranking hebben ondernemers daarom een belangrijke en groeiende verantwoordelijkheid, om goed onderzoek te doen naar het duurzaamheidsgehalte van de stroom die ze afnemen en die (waar mogelijk) te vergroenen. Volgens Kay van der Kooi, relatiemanager Energy & Climate bij Triodos Bank, is dat daarnaast een van de laagdrempeligste manieren om je bedrijfsvoering te verduurzamen: “Overstappen op een andere, groenere energieleverancier is een van de eerste en gemakkelijkste verduurzamingsstappen die je kan zetten. Zeker als je niet over dakoppervlakte beschikt om zonnepanelen te plaatsen of andere mogelijkheden hebt om te verduurzamen.”

Stroomranking energieleveranciers zakelijk 2020
Bron: WISE | Natuur&Milieu | Consumentenbond

Minder keuze

Er zijn verschillende redenen voor de halvering van het aantal zakelijke stroomleveranciers dat écht groene stroom levert. Energieleverancier Powerpeers levert dit jaar bijvoorbeeld niet langer aan zakelijke klanten en werd dan ook niet langer in de zakelijke Stroomranking opgenomen. Het eindcijfer van Qwint daalde daarnaast aanzienlijk, van een 8,4 in 2019 naar een 2,7 in 2020. De stroomleverancier kocht eerder nog uitsluitend windenergie in; tegenwoordig dat nog maar zo’n tien procent. Ook de cijfers van HVC Energie en De Groene Stroomfabriek daalden, respectievelijk van een 8,4 naar een 7,5 en van een 8,4 naar een 4,1.

Bij de volgende vier stroomleveranciers zit je volgens de Stroomranking 2020 nog wél goed. Zij scoren een 8 of hoger en werken daarmee actief mee aan de transitie naar een duurzaam energiesysteem:

Pure Energie

Eindcijfer: 10

Pure Energie pakt het slim aan. Het energiebedrijf realiseert zelf zonne- en windenergieprojecten en levert uitsluitend de energie van die projecten aan zijn eindklanten. Duurzamer kan eigenlijk niet. Pure Energie kreeg dan ook voor de zoveelste keer de perfecte score.

Om | nieuwe energie

Eindcijfer: 9,9

Om | nieuwe energie mag een nagenoeg perfecte score noteren; het bedrijf scoort alleen op het onderdeel ‘levering’ niet perfect: een 9,8. Dat komt omdat het bedrijf ook een klein aandeel biomassa (8 procent) in zijn leveringsmix heeft opgenomen. De Stroomranking beoordeelt biomassa strenger, omdat het minder duurzaam is dan zonne- of windenergie.

Energie VanOns

Eindcijfer: 9,9

Ook Energie VanOns scoort dit jaar nagenoeg perfect. De elektriciteit die het bedrijf levert is bijzonder. Die is namelijk afkomstig van ruim honderd Nederlandse energiecoöperaties, ofwel duurzame energieprojecten die voor en door burgers zijn gerealiseerd. Leuk detail: de winst die de energieleverancier maakt, gaat terug naar de regio, bijvoorbeeld in de vorm van investeringen in een nieuwe speeltuin of extra zonnepanelen.

Greenchoice

Eindcijfer: 8

Greenchoice levert tegenwoordig groene energie aan meer dan 550.000 klanten; een knappe prestatie. Voor de zakelijke markt mag de groene energieleverancier dit jaar een mooie stijging noteren: van een 7,6 naar 8. Volgens de Stroomranking kan Greenchoice dat cijfer verder verhogen door zijn inkoopbeleid nog meer te vergroenen. Zo’n 39 procent van de stroom die Greenchoice inkoopt, bestaat namelijk uit de (slecht beoordeelde) handelsmix.

Hoe kwam de Stroomranking 2020 tot stand?

De Stroomranking beoordeelt elektriciteitsleveranciers op drie vlakken: inkoop, levering en investeringen. Energiebedrijven scoren een 10 wanneer ze uitsluitend investeren in groene energieprojecten, uitsluitend groene stroom inkopen én uitsluitend groene stroom leveren.

Het onderscheid tussen inkoop en levering wordt niet zomaar gemaakt. Energieleveranciers kunnen de stroom die zij leveren namelijk als ‘groen’ verkopen door middel van Garanties van Oorsprong, zelfs als de stroom die ze daadwerkelijk inkopen (deels) grijs is. Met andere woorden: de scores van inkoop en levering kunnen enorm verschillen. Ingekochte stroom is het duurzaamst als het direct bij de bron (zoals een windpark) wordt ingekocht. De geleverde stroom wordt beoordeeld op basis van het Nederlandse stroometiket.

Ook investeringen en desinvesteringen zijn een belangrijk onderdeel van de Stroomranking. Om de transitie naar een duurzaam energiesysteem mogelijk te maken, moeten fossiele energiecentrales immers massaal vervangen worden door hernieuwbare energie-installaties. De investeringen die een stroomleverancier maakt, worden beoordeeld met de grootte van het bedrijf in het achterhoofd. Als een jong en klein energiebedrijf bijvoorbeeld één windmolen realiseert of een dak vol zonnepanelen legt, is dat een veel knappere prestatie dan wanneer een van de Nederlandse energiereuzen dat zou doen.