De onderzoekers van Triodos Bank lanceren de woonvisie vanavond tijdens een politiek debat in Pakhuis De Zwijger.
Het demissionaire kabinet stelde onlangs dat tot 2050 maar liefst 1,65 miljoen extra woningen moeten worden gebouwd. De onderzoekers van Triodos Bank zien ook dat extra woningen hard nodig zijn, maar alleen bouwen is niet genoeg. De woningmarkt bevindt zich op een kruispunt. Jaren van stijgende prijzen, groeiende ongelijkheid en toenemende druk op ruimte hebben geleid tot een systeem dat voor steeds meer mensen niet meer werkt. Er is een fundamentele verandering nodig in beleid, investeringen én in hoe we als samenleving naar wonen kijken. Daarbij spelen burgers, de politiek, financiële instellingen en bedrijven allemaal een rol. Om een rechtvaardigere woningmarkt te bereiken zien de onderzoekers vier concrete hervormingen.
Meer mensen achter de voordeur
De huishoudingsverdunning zet door, waardoor we vaker alleen wonen, en vaak op meer vierkante meters per persoon. Om slimmer om te gaan met de beschikbare ruimte moeten we alternatieve woonvormen zoals co-housing en hospitaverhuur stimuleren. Daarnaast is beleid nodig om langdurige leegstand en het gebruik van woningen als tweede huis tegen te gaan. Zo benutten we de bestaande ruimte beter én bouwen we aan een inclusieve woonomgeving.
Wonen binnen de planetaire grenzen
Zowel nieuwbouw als het gebruik van bestaande woningen moet dringend verduurzamen om binnen de grenzen van onze planeet te blijven. De grootste duurzaamheidswinst ligt bij de bestaande woningvoorraad: isoleren, energie besparen en van het gas af. Bij nieuwbouw moet circulair ontwerpen en bouwen met duurzame of hergebruikte materialen de norm worden, niet de uitzondering. Daarnaast is een eerlijke verdeling van verduurzamingsinvesteringen nodig om duurzaam wonen voor iedereen bereikbaar te maken.
Toekomstbestendig bouwen en leven
Een toekomstbestendige woningmarkt vraagt om meer dan het aanpakken van de huidige woningnood. We moeten nu al anticiperen op klimaatrisico’s, zoals overstromingen en hittestress, en funderingsproblemen voorkomen en herstellen. Ook moeten we kritischer kijken naar bouwen in laaggelegen gebieden. Daarnaast zijn aanpassingen nodig voor de vergrijzing en veranderende woonwensen. Alleen met deze maatregelen blijft de woningmarkt bestand tegen de uitdagingen van morgen.
Wonen boven winst
Woningen zijn in de eerste plaats om in te wonen, niet om geld mee te verdienen. De onderzoekers van Triodos Bank roepen daarom op tot een grondige hervorming van de financiële structuur van de woningmarkt, zodat de maatschappelijke functie van wonen weer centraal komt te staan. Dit betekent: strengere leennormen voor hypotheken in lijn met veel andere Europese landen in combinatie met flankerend beleid voor kwetsbare groepen zoals starters, en het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek. Daarnaast moet de huursector beter worden gereguleerd, zodat huren weer een volwaardig alternatief wordt voor kopen. Tenslotte is extra ondersteuning nodig vanuit de Europese Unie voor het realiseren van betaalbare woningen. Deze ingrepen moeten speculatie tegengaan en zorgen dat woningen weer toegankelijk en betaalbaar worden voor iedereen.
Hans Stegeman, hoofdeconoom van Triodos Bank: “Een nieuw kabinet moet hier zo snel mogelijk mee aan de slag. Het aantal woningzoekenden stijgt, jongeren blijven langer thuis wonen, starters en middeninkomens vallen tussen wal en schip. De woningmarkt is steeds meer een motor voor ongelijkheid: tussen huurders en kopers, tussen jong en oud, tussen verschillende sociale groepen en tussen stellen en alleenstaanden. Hoe langer we wachten met fundamentele aanpassingen, hoe kleiner de kans op een betaalbare, duurzame en toekomstbestendige woonplek voor iedereen.”