Triodos Bank heeft vanuit prudentieel beleid niet willen wachten op wat de overheid en andere hypotheekverstrekkers doen en sinds 2020 haar leennormen gekoppeld aan de energieprestaties van de woning. Hiermee wijkt de bank af van de huidige landelijke standaardnorm hoeveel iemand maximaal mag lenen. Jeroen Pels: “Aanleiding in 2020 om onze leennormen eigenstandig aan te passen lag in het gegeven dat onzuinige woningen in de oververhitting van de markt in onze ogen te zwaar gefinancierd werden.”
Deze systematiek wordt nu ook de landelijke overheidsnorm. Per 2024 kun je voor een huis met een laag energielabel minder hypotheek krijgen. Voor een huis met een beter energielabel dan E, F of G kun je juist meer lenen. Dit staat in de wijzigingsregel hypothecair krediet 2024 die nu ter consultatie aan banken, hypotheekadviseurs, toezichthouders en andere belanghebbenden voorligt. Indien een consument daarnaast energiebesparende voorzieningen wil financieren kan, afhankelijk van het energielabel van de woning, een extra bedrag worden geleend.
Volgens Pels komt de koppeling ten goede aan de noodzakelijke versnelling om woningen te verduurzamen. “Het voorkomt uitstelgedrag van onvermijdelijke investeringen. Tegelijkertijd beschermt het eigenaren tegen te hoge maandlasten door de energierekening te gaan zien als onderdeel van de totale woonlasten. Bovendien leidt het tot een betere economische waardering van energiebesparende maatregelen.”
Wat betreft dat laatste punt laat recent onderzoek zien dat duurzaamheid sinds het einde van 2021 een steeds grotere rol speelt bij de waardeontwikkeling van een huis. Met een hoger energielabel kan een woning soms wel tienduizenden euro’s meer waard worden. Pels: “Door de gestegen energieprijzen kijken kopers kritischer naar het energielabel van een woning. Andersom lopen eigenaren van tochthuizen met een maximale hypotheek betalingsrisico’s bij sterk fluctuerende energieprijzen. Hypotheek- en energielasten komen tenslotte uit dezelfde portemonnee.”
Volgens Pels heeft Nederland vanuit internationaal perspectief al hele soepele leennormen, en zit daar een keerzijde aan. “In Nederland mag je een hypotheek afsluiten van 100% van de waarde van je woning. In andere landen is dat veel minder. Als particuliere woningen niet in waarde stijgen maar nog wel een investering behoeven, dan wordt het financieren daarvan steeds lastiger. Daarom is er ook voor reeds verstrekte hypotheken flankerend beleid nodig."