Hoe krijg je als ondernemer grip op je CO2-footprint?

Terugblik op donderdag 2 december

Terugblik online kennissessie 2 december

Donderdag 2 december vond de online kennissessie “Grip op je CO2-footprint’ plaats die wij samen met de Climate Neutral Group organiseerde. Een praktische sessie waarin werd uitgelegd wat een ‘CO2-voetafdruk’ nou eigenlijk is. Waarom die zo belangrijk is én hoe je die meet. Ter inspiratie vertelden twee ondernemers, Robbert Tammer van Venus Containers en Derrick Neleman van Neleman Wijnen over hoe zij controle houden op hun CO2-footprint. En vertelde Patty Zuidhoek, directeur zakelijke relaties, over de footprint-ambities van onze bank. Ook spraken ze over eerste reductiemaatregelen die direct al een flinke positieve invloed hebben op je CO2-footprint.

Test je klimaatkennis in 3 vragen
Een korte test was onderdeel van dit webinar. Gemist? Doe de test alsnog. Na elke vraag delen wij het goede antwoord met een kort uitleg van René Toet.

Maak nu de test

Antwoorden op de vragen

Tijdens de uitzending kwamen er veel vragen binnen. Een aantal daarvan is direct beantwoord. De overige vragen -meer dan 50-, vind je in categorieën verdeeld, hieronder terug met daarbij de antwoorden.

Webinar gemist?

Heb je dit webinar gemist? Bekijk hem dan alsnog. Kies voor 'show more' onder de video en kies het onderdeel dat je wilt zien. Dit kan ook direct vanaf deze pagina:

0:00 - 09:45 | Intro & korte klimaattest (quiz)
9:45 - 34:20 | René Toet, Algemeen Directeur Climate Neutral Group, gaat in op vragen als:
Wat is een CO2-voetafdruk eigenlijk?
Hoe meet je die? En hoeveel ondernemers doen dat al?
Wat kun je het beste als eerste oppakken ter verbetering?
34:20 - 40:00 | Korte film over Neleman Wijnen
40:00 - 1:08:10 | Gesprek met Robbert Tammer van Venus Containers en Derrick Neleman van Neleman Wijnen
1:08:30 - einde | Tips voor ondernemers om de CO2-voetafdruk te verkleinen en afsluiting door Patty Zuidhoek.

Kijk hier het webinar terug

Antwoorden op de gestelde vragen

Vragen over Climate Neutral Group (CNG)

De kosten zijn o.a. afhankelijk van de grootte van je organisatie en je wensen. We gaan graag eerst met je in gesprek voor we daar een prijs aan kunnen geven. Als je interesse hebt in een dienst van CNG kun je ons bereiken via info@climateneutralgroup.com of bel naar 030-2326175.

We hebben een allemaal rol in het verminderen van klimaatverandering, zeker als je je realiseert dat Nederlanders per persoon één van de grootste uitstoters ter wereld is (https://longreads.cbs.nl/europese-meetlat-2019/broeikasgassen/). Ook als organisatie telt elke reductiemaatregelen die je weet te realiseren en kan je daarmee invloed uitoefenen op een keten, bijvoorbeeld door duurzamere producten in te kopen.

CNG heeft een gratis webcalculator: co2-compensatie.nl. Dit geeft een grove schatting van een voetafdruk. Let erop dat je bij de uitslag een screenshot maakt, want je krijgt geen rapport toegestuurd als je het alleen gebruikt om je voetafdruk te meten.

We zien dat duurzamere keuzes worden gemaakt doordat mensen intrinsiek gemotiveerd zijn, doordat ze er een PR waarde in zien voor klanten, of doordat er specifiek om wordt gevraagd en duurzaamheid wordt gewaardeerd (bijv. in een tender). Het is belangrijk om duidelijk te maken dat elke stap telt, dat iedereen kan bijdragen. Praktisch beginnen met een footprint helpt daarbij.

Veel milieuschade wordt nu niet doorberekend in prijzen, dit zijn externaliteiten. Door uitgestoten broeikasgassen zoals CO2 en methaan een prijs te geven wordt de milieuimpact in de prijs gereflecteerd. Voor voedsel is dit vaak nog niet het geval en worden ze vaak gesubsidieerd door een overheid om de prijs zo laag mogelijk te houden.

Vragen over CO2

Die variabelen hebben inderdaad allemaal invloed op de werkelijke uitstoot. Om met minder informatie toch een inschatting te maken gebruiken we data uit het CE Delft stream rapport.

Er zijn verschillende maatregelen en veranderingen vanaf 2022. Op deze pagina's kun je hier meer over lezen:

De industrie stoot 32% uit van de totale Nederlandse uitstoot.
De bouwsector zorgt wereldwijd voor 11% van de uitstoot. Welk percentage uitstoot in Nederland uit de bouwsector komt konden we niet direct vinden.

Helaas kennen we geen algemene databron die we kunnen aanraden met best practices binnen de bouwsector. Wel zien we dat specifieke partijen online informatie hierover hebben, bijvoorbeeld Arcadis.

Methaan is ongeveer 30-70 keer zo sterk als CO2, maar blijft korter in de atmosfeer. Bron: KNMI.

Vragen over compensatie

Je kan alleen je carbon footprint compenseren met carbon certificates voor reeds gerealiseerde CO2-reductie, die dán ook geverifieerd is. Projecten hebben inderdaad lead time. Maar de certificaten die wij kopen en gebruiken worden afgegeven voor reducties die al hebben plaatsgevonden. De plek van reductie maakt voor het klimaatprobleem niet uit. We vinden het belangrijk om juist ook in ontwikkelingslanden CO2-projecten te steunen die ook bijdragen aan de Verenigde Naties Sustainable Development Goals (SDGs). Die projecten zijn vaak in landen die het minst hebben bijgedragen aan klimaatverandering, maar er wel al het meeste last van hebben.

Er zijn verschillende keurmerken die aangeven wat de kwaliteit is van de compensatiecredits. CNG koopt alleen credits van wereldwijd erkende keurmerken zoals Gold Standard en VCS. Ook zijn we lid van de International Carbon Reduction & Offsetting Alliance (ICROA), waardoor compensatie via onze projecten aan de hoogste kwaliteitscriteria moet voldoen.

Vragen over keurmerken

Milieucentraal heeft een lijst met keurmerken online staan. De zorgsector is hier helaas geen categorie in. Wel zijn er verschillende duurzaamheidsinitiatieven in de sector, bijvoorbeeld dit expertisecentrum.

Vragen over leiderschap

Deze afweging zal bij iedere organisatie gemaakt worden. Wij zien het berekenen van milieuimpact als de eerste stap, zodat je de impact van een mogelijke reductiemaatregel kan vergelijken op basis van de kosten. Vooralsnog is er veel (relatief) laaghangend fruit bij organisaties, maar de keuzes zullen steeds moeilijker worden verwachten we. En dan zal er zeker leiderschap nodig zijn, of binnen een organisatie of erbuiten, door bijvoorbeeld politieke besluiten of wet- en regelgeving.

Vragen over Neleman

Wij zijn ruim 7 jaar geleden begonnen met wijn maken. Toen hebben we ons vrijwel direct verbonden aan een lokaal project in Valencia (Carbon Proof Certified), waarbij we bomen plantten in het nationaal park Hoces del Cabriel, hetzelfde park waar ook one wijngaarden in liggen. Inmiddels zijn we overgegaan van compenseren naar reduceren, met de wens uiteindelijk CO2-negatief wijn te maken. Wij doen dit in samenwerking met het Zweedse CarbonCloud, bekend van het berekenen van de CO2 uitstoot van Oatly plantaardige dranken.

Wij maken onze eigen wijnen in Spanje, Frankrijk en Italië, vooralsnog niet in Nederland. Er wordt al wel heel goede wijn gemaakt in Nederland, we zijn ook in contact met Nederlandse wijnmakers. Door de opwarming wordt het makkelijker om in Nederland wijn te maken, dat is in elk geval een feit.

Wij zijn nu een samenwerking aan gegaan met CarbonCloud, een Zweeds bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het berekenen en digitaliseren van de CO2 uitstoot op verschillende onderdelen in het productieproces van food en drinks. Bij ons zijn dat landbouw, productie, verpakking, transport en zien we dat vooral bij verpakking en transport er nog veel te winnen valt. De CO2 uitstoot van 1 fles wijn vind je sinds kort vermeld op onze flessen. Hoe meer wijnhuizen/merken dit gaan doen, hoe beter de consument een duurzame keuze kan maken.

Hier kun je niet zo een twee drie een antwoord op geven. Het punt is dat er veel meer in beschouwing moet worden genomen. Waar komt de drank vandaan? Transport zorgt voor veel CO2 uitstoot. Is het biologisch of niet? Hoeveel water is er gebruikt? Allemaal factoren die meewegen.

Consuminderen is zeker een manier om de footprint te verkleinen. Maar wij willen als wijnmerk een voorbeeldrol vervullen, een aanjager van veranderingen zijn. De wijnindustrie is enorm traditioneel en aangezien nog maar 6% van het wijnareaal wereldwijd biologisch is, weten we dat er nog veel te veel gif gespoten wordt wat slecht is voor bodem, milieu, de bijen en uiteindelijk voor de mens. Wij willen zoveel mogelijk mensen laten zien dat biologische wijn lekker is, dubbel lekker omdat het ook nog eens beter is. En zolang er nog zoveel gif gespoten wordt in wijngaarden willen wij dus zoveel mogelijk wijn zonder gif verkopen, met onze boodschap erbij inbegrepen.

Wij worden gecontroleerd op onze biologische en vegan werkwijze door certificeringsinstanties (in Nederland is dat Skal, in Spanje CAECV). Het berekenen van onze CO2 uitstoot wordt gedaan door het Zweedse bedrijf Carbon Cloud, zij hebben zich gespecialiseerd in het digitaal laten zien wat de CO2 uitstoot is op verschillende onderdelen in het productieproces van food en drinks. De berekeningen worden op een online platform geplaatst en zijn openbaar toegankelijk.

Vragen over reductie

Wij zien veel organisaties langskomen waarbij gemiddeld ongeveer 25% van hun organisatievoetafdruk van elektriciteit komt. Groene elektriciteit heeft volgens wereldwijde rekenmethoden een uitstoot van nul CO2. Dus door over te stappen naar groene stroom kun je in één keer 25% van je voetafdruk reduceren.

Bewustzijn verbeteren doe je op meerdere manieren, dus door je eigen gedrag te veranderen, gesprekken aan te gaan met bekenden, maar de Rijksoverheid heeft hier bijvoorbeeld ook reclamespotjes over gemaakt. Het is allemaal nodig!

Dat ligt erg aan je specifieke situatie. We raden aan om een energiescan te laten doen door een erkend bedrijf, die kan je dan advies geven.

In 2020 was 11,1 procent van het totale energieverbruik in Nederland door hernieuwbare bronnen opgewekt (CBS), dus dit is niet voldoende om iedereen van stroom te voorzien. Echter, we zien een snelle groei in hernieuwebare energieproductie.

Vragen over Supply Chain

Wij raden inderdaad vaak aan om informatie op te vragen van je leveranciers over hun CO2 uitstoot, zodat je op basis daarvan een bewuste keuze kunt maken.

Over het algemeen zorgt de productie van voedsel voor de grootste uitstoot in de keten tov transport en opslag.

Je zult altijd een afweging maken tussen hoeveel tijd je ergens aan besteedt en hoe nauwkeurig je het wilt weten. Voor organisaties raden we aan om bij je eigen leveranciers te beginnen met informatie over CO2 op te vragen. Voor producten kun je (iemand inhuren om) een Life Cycle Assessment (LCA) te maken - dit is een berekening van de CO2 uitstoot van een product door de hele keten heen.

Dat ligt aan de situatie. Je reduceert je uitstoot door geen verpakkingen te verbruiken, maar het kan zijn dat je meer uitstoot doordat er meer transport plaatsvindt met een zwaardere lading of doordat je eten minder lang te bewaren is.

Als iedere organisatie hun scope 1 en 2 in kaart zou brengen en zou reduceren, zou niemand naar scope 3 hoeven te kijken. Helaas is dit (nog) niet het geval. Op dit moment is initiatief nemen op je uitstoot nog vrijwillig, maar het is niet ondenkbaar dat er steeds meer eisen komen vanuit de overheid voor organisaties om hun uitstoot te berekenen.

Vragen over systeemverandering

Om klimaatverandering tegen te gaan zullen we beiden moeten doen, dus overschakelen naar duurzame productie van energie en andere producten, maar zeker ook ons gedrag verandering. Gedragsverandering en systeemverandering gaat echter traag, terwijl het ook belangrijk is dat we snel stappen nemen om te reduceren. Daar kunnen nieuwe technologieën aan bijdragen.

Vragen over Triodos Bank

Tot september hadden we onze eigen serverruimte op het hoofdkantoor en telde het energiegebruik dus mee in het energiebruik van het gebouw. En daarmee zat het dus ook altijd in de cijfers die we publiceerden in ons jaarverslag. We kopen zelf uiteraard groene stroom in, dus de servers draaiden ook op groene stroom. De serverruimte is niet meeverhuisd naar De Reehorst, maar is extern datacentrum. De keuze voor een datacentrum is uiteraard afhankelijk van heel veel factoren, maar uiteraard is duurzaamheid meegenomen bij de uitvraag en de uiteindelijke keuze en ook vast gespreksonderwerp bij de reguliere gesprekken. Voor het datacentrum dat we gekozen hebben, zijn duurzaamheid, milieu en energiebesparing drie belangrijke pijlers. Voor het energiegebruik koopt het datacentrum windenergie in. Met het uitsourcen valt het bijbehorende energieverbruik in onze scope 3 emissies, maar dat is op dit moment nog geen categorie die we actief monitoren en meenemen in onze rapportages.

Dat zit inderdaad in onze scope 3. En die categorie in scope 3 is ook precies de categorie waar onze impact zit! Die is zo belangrijk en significant, dat we die apart rapporteren. Sinds 2019 maken we die berekening voor ons hele asset-portfolio. Zie bijvoorbeeld ons jaarverslag 2020 hoofdstuk 1.3 ‘Impact and financial results’. Er zit ook wel een ordegrootte verschil: de CO2 impact door onze leningen en fondsen was in 358 kton CO2e, terwijl die van onze eigen organisatie 1 kton was in 2020. Dus: ja, scope 3, maar zo belangrijk dat we die apart rapporteren van de footprint van ons ‘als organisatie’.

Triodos Bank verstrekt bancaire kredieten aan initiatieven en ondernemingen vanaf EUR 50.000. Wanneer wij als Triodos Bank je niet direct kunnen helpen met een zakelijke lening, kijken we of het zinvol is om je door te verwijzen naar één van onze in kleine kredieten gespecialiseerde financieringspartners, zie link. Daarnaast proberen wij deze initiatieven in contact te brengen met partijen in ons netwerk die kunnen bijdragen, bijvoorbeeld bij het opstellen van een plan dat de financieringsaanvraag onderbouwt of met een charitatieve organisatie die beschikt over schenkgeld.

Op sommige onderwerpen schakelen wij met de politiek, vooral in het kader van het veranderen van het financiële stelsel. Ook gebruiken we onze positie binnen de Nederlandse Vereniging van Banken om invloed uit te oefenen (denk bijvoorbeeld aan opschortingen van aflossingen voor ondernemers die door corona werden getroffen). Wij kiezen er dus voor om onze veranderkracht puur te richten op de financiële sector.

Vragen over voetafdruk

Een voetafdruk maak je voor een specifieke periode, meestal een kalenderjaar. Voor veel organisaties is het niet mogelijk om hun historische uitstoot te berekenen. We raden daarom aan om een basisjaar te kiezen (bijvoorbeeld 2020) en daar een voetafdruk van te maken. Dat gebruik je dan als startpunt om je uitstoot te reduceren.

CNG voetafdrukken zijn in lijn met het Greenhouse Gas Protocol (https://ghgprotocol.org/).

Het inkopen en weggooien voor voedsel behoort tot de scope 3 van een organisatie en wordt daarom meestal niet meegenomen in een organisatievoetafdruk.

Thuiswerken zorgt voor meer uitstoot bij medewerkers thuis (meer energieverbruik door verlichting, verwarming, het zetten van koffie, etc), maar zorgt ook voor minder uitstoot op kantoor en minder woon-werkverkeer. De netto effecten op het klimaat zijn voor veel organisaties daarom positief (zie het PWC rapport 'The costs and benefits of working from home').

Dit is inderdaad een afweging van jouw eigen woon-werkbewegingen naar een eventueel kantoor en de afstand die je klanten zouden moeten afleggen. Door hier een inschatting van te maken, kun je kiezen voor een optimale werklocatie.

De uitspraak laat inderdaad zien dat bedrijven steeds meer verantwoordelijk kan worden toegekend op juridisch gebied, maar Shell is daarin natuurlijk wel een bijzonder groot en invloedrijk bedrijf. De uitspraak betekent dus niet dat elke organisatie vanaf nu standaard hun scope 3 moet meenemen in hun voetafdruk. Voor meer informatie over de rechtzaak verwijzen we je naar de website van Milieudefensie: https://milieudefensie.nl/actueel/alles-wat-je-moet-weten-over-de-rechtszaak-tegen-shell of naar deze meer juridische analyse: https://www.stibbe.com/en/news/2021/may/klimaatzaak-milieudefensie-ea--rechtbank-beveelt-shell-te-zorgen-voor-co2reductie.

Milieubarometer heeft enkele benchmark voetafdrukken op hun website: https://www.milieubarometer.nl/voorbeelden/

De calculator kijkt alleen naar de standaard datapunten die in een organisatievoetafdruk zitten, dus uitstoot uit scope 1 en 2 en het woon-werkverkeer en zakelijk verkeer uit scope 3. Ingekochte producten kunnen zeker een grote invloed hebben, dus we moedigen het zeker aan als een organisatie ook deze uitstoot in kaart wil brengen.

Dat ligt aan het soort organisatie. Voor een bedrijf zoals Netflix is dataverbruik zeker een significante uitstootbron. Voor bijvoorbeeld een adviesbureau dat email gebruikt is dit meestal erg weinig uitstoot vergeleken met energieverbruik, mobiliteit, etc.

Er is geen (inter)nationale database die dit bijhoudt, zover wij weten. Wel kennen we bijvoorbeeld carbonfact.com, maar hebben deze methodologie niet gecontroleerd.

Dit is inderdaad lastig te berekenen. Hiervoor zul je dan op basis van aannames en gemiddelden een berekening moeten maken van jouw dienst ten opzichte van de sector.

Door het meten van je huidige situatie kun je betere keuzes maken over waar je gaat reduceren en kun je die reducties ook beter meten. Echter, logisch nadenken is altijd een vereiste! En soms komen er ook juist verrassende dingen naar boven die je zonder meten niet had kunnen weten.

Dit wordt niet standaard meegenomen in een organisatievoetafdruk. Om dit te doen zul je data van je medewerkers moeten ophalen of met gemiddelden werken.

Er is online veel informatie te vinden over het gemiddelde energieverbruik van bepaalde soorten huizen en gezinssamenstellingen. Je zou dit kunnen vergelijken met jouw energieverbruik en het verschil toerekenen aan je organisatie.

De kledingindustrie heeft een zeer grote milieuimpact (ongeveer 4% wereldwijd). Hier kun je daar meer informatie over vinden.

Verwijzingen:

CNG gratis voetafdruk webcalculator. Dit geeft een grove schatting van een voetafdruk. Let erop dat je bij de uitslag een screenshot maakt, want je krijgt geen rapport toegestuurd als je het alleen gebruikt om je voetafdruk te meten.
Patty Zuidhoek noemde dit initiatief in de uitzending
Neleman noemde hun initiatieven om kurken te recyclen

Hoe krijg je als ondernemer grip op je CO2-footprint?

Terugblik online kennissessie 2 december

Antwoorden op de gestelde vragen

Main

Speciaal voor

Producten

Direct naar

Hoe krijg je als ondernemer grip op je CO2-footprint?

Terugblik online kennissessie 2 december

Antwoorden op de gestelde vragen

Je persoonlijke cookievoorkeuren