Steef Fleur reisde als documentaire-fotograaf de hele wereld over. Tijdens een van haar reizen ziet ze een kind in een wasbare luier. Steef: “Ik dacht gelijk: als ik ooit kinderen heb, wil ik dat ook. Het ziet er zo veel natuurlijker uit dan een wrap vol chemicaliën en plastic om de billen van zo’n kleintje.” Zwanger van haar eerste kindje vertelt ze familie en vrienden over haar wens. De reacties: ‘Gadverdamme, wat ga je doen?’ en ‘Dat is toch zo’n doek met een veiligheidsspeld?’ Steef: “Ik wilde dat negatieve beeld veranderen. En laat beeldvorming nu net mijn vak zijn.”

Een supergewas

Steef begint Billie Wonder samen met een compagnon. Eerst als reseller van bestaande wasbare luiers, maar na een paar jaar begint het te kriebelen. Als haar compagnon stopt, besluit ze het over een andere boeg te gooien. Steef: “De meeste wasbare luiers worden gemaakt van microvezel, (biologisch) katoen of bamboe. Dat wilde ik anders doen. Voor de productie van microvezel is aardolie nodig. Bamboe groeit heel duurzaam, maar als je van bamboestengels een vezel wilt maken, gaat daar een heel chemisch proces aan vooraf. Katoen heeft veel water nodig en put de grond uit. Hennep daarentegen heeft weinig water nodig, groeit prima zonder pesticiden en voedt de grond. Het absorbeert goed en is van nature antibacterieel .” Ideaal voor een luier dus.

Steef Fleur, oprichter van Billie Wonder
Steef Fleur, oprichter van Billie Wonder.

Hennep ontrafelt

In haar zoektocht naar de teelt- en productiemogelijkheden van hennep, komt Steef uit in China. De hennepvezel mag dan een duurzamere grondstof zijn, maar kan dat niet dichter bij huis? Helaas niet, legt Steef uit. “Vezelhennep, niet te verwarren met marihuana, was vroeger een veelgebruikt landbouwgewas. Maar met de komst van de Opiumwet werd de teelt van alle soorten hennep in grote delen van Europa en Amerika illegaal.

In China gold dit verbod niet, daar ontwikkelde de teelt en verwerking zich de afgelopen decennia gewoon door. De teelt van vezelhennep wordt nu op steeds meer plekken gelegaliseerd (in Nederland gebeurde dat in 1992), maar de textielindustrie is inmiddels helemaal ingesteld op katoen. En hennep kan, doordat het een veel stuggere vezel is, niet door dezelfde machines.” Hoewel vezelhennep sinds 1994 wel weer grootschalig wordt geteeld in Nederland, wordt het vooralsnog alleen gebruikt in de papier-, isolatie- en automobielindustrie.

Een kostbaar proces

De garen moet Steef dus nog steeds uit China halen en ook produceren in Europa blijkt financieel gezien nog niet haalbaar. Steef: “Het merendeel van de wasbare luiers wordt in China gemaakt, dus daar zit ontzettend veel kennis. We hopen natuurlijk dat we onze luiers over een tijdje dichterbij kunnen produceren, maar zolang ze nog handmatig gestikt moeten worden, blijft onze productie in China.” Om de transport te compenseren maakt Billie Wonder wel gebruik van de fuel switch-optie van GoodShipping. Steef: “Voor elke container die wij laden in China, gaat hier in Nederland biobrandstof in een andere tank. Dit is voor nu het beste wat we kunnen doen om de CO2-uitstoot te compenseren.

De luiers van Billie Wonder worden trouwens niet van 100 procent hennep gemaakt, ook dat heeft te maken met de kosten. Steef: “Het kan wel, maar dan worden de luiers onbetaalbaar. Om de hennepvezel te kunnen bewerken, wordt deze in kleine stukjes gehakt. Deze stukjes zijn niet lang genoeg om garen van te maken en worden daarom gemixt met biologisch katoen. Garen maken van 100 procent hennep is een tijdrovend en kostbaar proces en we moeten natuurlijk wel kunnen concurreren met wegwerpluiers.”

Wasbare luiers lijken op het eerste oog behoorlijk aan de prijs, maar ben je echt duurder uit? Dat hangt af van hoe je de luiers gebruikt, zegt Milieu Centraal. Welk merk kies je, hoe vaak verschoon je je kindje en hoe was je de luiers? Als je uitgaat van gemiddeld gebruik, zijn wasbare luiers in aanschaf duurder, maar over de hele periode dat je kindje een luier draagt goedkoper. Sterker nog, met wasbare luiers kun je per kind honderden euro’s besparen. Gebruik je de luiers voor meerdere kinderen, dan ben je nog goedkoper uit.

De impact van wasbare luiers

Met wasbare luiers kun je dus een hoop kosten besparen. Maar goed nieuws: je maakt er ook veel duurzame impact mee. Zo stoten wasbare luiers per verschoning tot wel 64 procent minder CO2 uit. De milieu-impact hangt wel sterk af van hoe je de luiers gebruikt. Gebruik je oude, minder zuinige apparatuur, draai je altijd kleine wasjes en stop je daarna alles in de droger? Dan is de milieu-impact van wasbare luiers groter dan die van wegwerpluiers. Heb je een zuinige wasmachine, was je efficiënt en laat je de luiers drogen aan de waslijn? Dan kunnen wasbare luiers tot wel vier maal beter zijn voor het milieu dan eenmalige luiers die verbrand worden (bron).

En efficiënt wassen is prima te doen, vertelt Steef. Je kunt de luiers, na een koud wasprogramma van 15 minuten, namelijk gewoon samen met je andere was in de machine stoppen. Met wasbare luiers bespaar je jaarlijks ook een hoop afval: zo’n 250 kilo per kind. Over de hele luierperiode loopt dat op tot wel 800 kilo (bron).

Hebben wasbare luiers dan helemaal geen nadelen? In het begin kost het iets meer tijd en aandacht, vertelt Steef. Haar advies is dan ook: Ga er open in en neem de tijd om eraan te wennen. “Houd er rekening mee dat het 2 tot 4 weken wennen is, en dat het een paar keer fout gaat. Dat is met een wegwerpluier ook zo, maar dan heb je niemand om de schuld te geven”, lacht Steef. “Als je eenmaal je draai gevonden hebt, is het dezelfde handeling en kan het je superveel geld en energie besparen.”

De moderne village

Steef vindt het zo zonde dat ouders door hun omgeving vaak ontmoedigd worden om wasbare luiers te gebruiken. Ze richt zich met Billie Wonder daarom niet alleen op ouders. Met het programma Goed Luieren biedt ze ook kinderdagverblijven en ziekenhuizen de mogelijkheid om over te stappen op wasbare luiers. “Ze zeggen vaak, ‘it takes a village to raise a child’. De hedendaagse village van ouders zijn het consultatiebureau en kinderdagverblijf, maar denk ook aan de verloskundige, doula en geboorteklasjes. Zij moeten ambassadeur worden van wasbare luiers. Het zou fantastisch zijn als je kindje na geboorte in het ziekenhuis een wasbare luier aan krijgt. En als de verpleging je kan uitleggen hoe dat werkt. Het gaat om gedragsverandering. Die verantwoordelijkheid kun je niet alléén bij de ouders neerleggen.”