Je zou denken dat je met voldoende zonnepanelen op de vele daken in Nederland al een heel eind komt met het opwekken van groene energie, maar om de energietransitie dichterbij te brengen is er meer nodig. Triodos Groenfonds investeert daarom al 25 jaar in ondernemers die met innovatieve projecten een klimaatneutrale toekomst stimuleren.

Een van die ondernemers is GroenLeven, marktleider en specialist in het ontwikkelen van grootschalige zonne-energieprojecten in Nederland. Als het gaat om de omvang is GroenLeven met twee specifieke projecten, een in het Groningse Sellingen en de ander in Middenmeer in Noord-Holland, zelfs koploper.

Drijvend zonnepark

Wie veel in de natuur komt of van zwemmen houdt, weet dat er in Nederland meerdere plassen zijn die het gevolg zijn van zandafgraving voor industrieel gebruik. Dikwijls wordt er aan de rand van dit soort plassen gezwommen, als de zandwinning eenmaal verleden tijd is. Omdat deze meren in het midden zo diep zijn, al snel 20 tot 30 meter, worden vaak alleen de randen door recreanten gebruikt.

Een goede plek voor zonnepanelen, dacht GroenLeven. Eerder ontwikkelden ze al drijvende zonneparken in het Drentse Tynaarlo en bij Deest in de provincie Gelderland, maar sinds 2022 drijft het grootste zonnepark van Europa in de zandafgraving bij Sellingen, in Groningen. “In Sellingen komen meerdere dingen samen”, vertelt Willem Biesheuvel, projectleider van GroenLeven trots. “In de noordelijk gelegen plas vindt nog altijd zandwinning plaats, maar in de plas die daar ten zuiden van ligt is de zandwinning gestopt. Aan een kant wordt er gezwommen, maar verder gebeurt er weinig. Een perfecte plek voor een drijvend zonnepark”, stelt Biesheuvel.

Locaties met meerdere functies

Juist die dubbele functie vindt GroenLeven belangrijk. Biesheuvel: “Een klein deel van het water wordt gebruikt voor recreatie, maar zeker 30 hectare aan wateroppervlak is ongeschikt voor surfen of de pleziervaart. Met ruim 76.000 zonnepanelen kunnen we nu zeker 12.000 huishoudens voorzien van groene stroom.”

Gaat de komst van het drijvende zonnepark niet ten koste van de bestaande ecologie in en rondom het meer in Sellingen? “In het water van zandwinninglocaties is vaak weinig leven omdat de zuurgraad daarvoor te hoog is”, licht Biesheuvel toe. Naar het leven op en rondom het meer hebben zowel de Hanzehogeschool Groningen als de Wageningen University & Research onderzoek gedaan. “Daaruit blijkt dat de vogels die op en rondom het water leven, waaronder de toendrarietgans, juist rust vinden op en tussen de zonnepanelen”, vertelt Harold Hofenk, relatiemanager Energie & Klimaat bij Triodos Bank. “En langs de oevers wordt gewerkt aan een nieuwe inrichting met hoge en lagere delen, zodat er natte en droge stukken ontstaan. Dit komt ten goede aan de biodiversiteit.”

Het feit dat GroenLeven met het zonnepark bij Sellingen bijdraagt aan het versnellen van de energietransitie, is voor Triodos Groenfonds reden om te investeren in het project. “Dat dergelijke initiatieven zo min mogelijk negatieve effecten hebben op de omgeving is voor ons wel een vereiste”, stelt Hofenk. “We kijken dan ook goed naar de impact van een dergelijk project op de omgeving, maar ook hoe er op zo’n plek kan worden bijgedragen aan extra biodiversiteit.”

Zonnepanelen op kassen

Die dubbele functie, waarmee eenzelfde locatie meerdere bestemmingen heeft – waaronder bijdragen aan de energietransitie – is ook terug te vinden bij de kassen in Middenmeer, in Noord-Holland. Hier is GroenLeven in samenwerking met Royalpride, een groot glastuinbouwbedrijf, een ander uniek project gestart: een kassencomplex speciaal ontwikkeld met geïntegreerde zonnepanelen als dak, die voldoende licht doorlaten om bepaalde gewassen als onder te laten groeien.

“Als een soort carport vormen de zonnepanelen het dak van de kassen”, vertelt Biesheuvel, “waarbij er panelen zowel naar het oosten als naar het westen gericht zijn. Op deze manier wordt op 16,5 hectare voor 31 megawatt piek aan energie opgewekt. Het is in Nederland op dit moment de enige locatie waar dit op deze schaal plaatsvindt.” Omdat een zonnepaneel wel iets minder licht doorlaat dan het standaard dak van een kas, wordt onderzocht welke groenten en fruit er het beste onder geteeld kunnen worden en of er ook extra (duurzame) verlichting aan te pas moet komen - iets wat niet ongebruikelijk is in de reguliere tuinbouw.

“Het unieke aan dit project is dat de opbrengst en het verbruik van energie dichtbij elkaar gehouden wordt”, legt Harold Hofenk uit. “De energie die wordt opgewekt kan dicht bij de productielocatie worden gebruikt. Het scheelt geld, extra grondstoffen en energiemasten boven de grond als energie niet vanuit bijvoorbeeld het noorden van Nederland naar het westen moet, voordat het wordt gebruikt. De opgewekte energie van het zonnepark in Middenmeer gaat direct het net op en wordt lokaal gebruikt, het is zodoende een interessant initiatief dat Triodos Groenfonds graag ondersteunt.”

We vinden het belangrijk dat je op de hoogte bent van de risico’s van beleggen. Beleggen kan meer rendement opleveren dan sparen, maar beleggingen kunnen ook minder waard worden. Beleg daarom met geld dat je kunt missen. Kijk op de fondspagina van Triodos Groenfonds voor meer informatie over de risico’s en de essentiële beleggersinformatie.