De onderstaande column verscheen 26 oktober op fd.nl als onderdeel van een reeks columns van Hans Stegeman waarin hij zijn visie geeft over economische en politieke vraagstukken.

Het is ontmoedigend om te zien hoe krachteloos klimaatconferenties zijn. In alle voorbeschouwingen voor ‘Glasgow’ wordt benadrukt dat klimaattoppen meestal falen en dat als er een akkoord komt, deze niet wordt nageleefd. Het is duidelijk dat menselijk handelen heel makkelijk grote problemen veroorzaakt, maar dat het totaal tekortschiet in oplossingen bieden daarvoor.

Terwijl het in de economische theorie toch zo simpel is. Gewoon beprijzen, die externe effecten. En als dat om wat voor reden dan ook niet kan: rantsoeneren. Toekennen van CO2-rechten aan personen, bedrijven of landen. Prima ideeën, maar ze komen er niet. De lobby’s zijn te sterk, de korte termijnbelangen te groot, de politici te week, de burgers te boos of onverschillig. En als investeerders bijvoorbeeld de bakens proberen te verzetten door fossiel uit te sluiten, zijn er wel andere marktpartijen, zoals hedgefunds, die winst zien om op te rapen. Economen staan met lege handen: we hebben een marktfalen dat niet door beleidsmakers wordt opgelost.

En dus gaan we met zijn allen verder de afgrond in. Scenario’s waarin Nederland in enkele decennia onder water staat worden steeds waarschijnlijker. Dan is in dat licht de discussie over de toekomst van Tata-steel in IJmuiden van een lachwekkende kortzichtigheid: verkeerde productiemethode, verkeerde plek.

Maar wat dan wel? Nog een rondje jij-bakken, boze boeren op de koffie, verlammende overlegjes en berekeningen tot twee cijfers achter de komma die de inertie nooit zullen verbreken?

Nee. Geen tijd.

En dus is het tijd voor echte actie met behulp van het ultieme smeermiddel. Want waar wordt uiteindelijk iedereen blij van? Juist, van geld. Nu.

Dus we gaan heel veel publiek geld uitgeven aan verduurzaming. We kopen alle niet-duurzame activiteiten, van Shell tot Tata Steel, af of helpen deze bedrijven in een duurzaamheidstransitie. Natuurlijk voeren we tegelijkertijd ook CO2-beperkende maatregelen in. Alle huishoudens worden op staatskosten geholpen met het energieneutraal maken van huizen. Duurzaamheid wordt zo aantrekkelijk, dat het vanzelf de standaardmodus wordt. En passant gaan we ook een begin maken met de Randstad te verhuizen naar het Oosten. Eindhoven als nieuwe hoofdstad. Wellicht her en der wat drijvende bebouwing in het westen.

Is dat efficiënt? Nee, daar hebben we geen tijd meer voor. Hoeveel geld mag dit kosten? Veel. 100% bbp? Kan best. Dan is onze staatsschuld nog steeds lager dan die van Japan. Maar dan wel van een land dat niet eindigt zoals Atlantis en dat die schuld tenminste nog kan terugbetalen.