Eind juni leken president Trump en  de Chinese president Xi Jinping naar een oplossing voor de invoertarieven toe te werken. Dit bleek de afgelopen weken echter onderdeel van de onderhandelingstactiek te zijn. Inmiddels heeft China ook haar valuta ingezet in dit conflict door de waarde van de Yuan te laten verzwakken. Het lijkt er op dat de Chinezen er rekening mee houden dat president Trump gaat inbinden wanneer de datum voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen (november 2020) dichterbij komt. Deze situatie kan lang aanhouden en resulteert in lagere groeiverwachtingen in de belangrijkste economieën van de wereld.

Lagere groei in Europa

Belangrijke indicatoren zoals de inkoopmanagers en grondstofprijzen geven al langer aan dat de wereldwijde economische groei vertraagt. Inmiddels laten ook gerealiseerde data zien dat de groei terugloopt. Dit is vooral zichtbaar in de Eurozone, waar de groei over het tweede kwartaal fors vertraagde. Hoewel de Europese Centrale Bank duidelijk liet merken dat er verder gestimuleerd gaat worden, betwijfelen wij of het rentewapen nu wel effectief gaat worden. De obligatiemarkt heeft deze mogelijke verdere verruiming al ruimschoots ingeprijsd. Wij houden er daarom rekening mee dat de uiteindelijke maatregelen teleurstellend blijken te zijn en dat financiële markten terugvallen.

Geen nieuws van centrale bankiers in Jackson Hole

Deze maand kwamen de centrale bankiers bijeen voor hun jaarlijkse conferentie in Jackson Hole (Verenigde Staten). Beleggers keken met spanning uit naar de verklaringen van de FED voorzitter Powell. De FED staat onder grote politieke druk om de rente te verlagen, maar de conferentie leidde niet tot nieuwe geluiden. De FED blijft scherp letten op de internationale ontwikkelingen en zal indien nodig haar beleid aanpassen. Voor de financiële markten betekende deze opstelling een bewijs voor een verder verruimend beleid en meer renteverlagingen in de komende maanden.

Brexit; weer een nieuw hoofdstuk

Tot ieders verrassing heeft Boris Johnson, de net aangetreden premier, het Britse parlement voor langere periode (van 10 september tot 14 oktober) geschorst. Hiermee wil hij proberen te voorkomen dat het parlement met alternatieve opties komt voor de door Boris Johnson gewenste ‘harde Brexit’. Deze politieke chaos resulteert in aanhoudende onzekerheid over een naderende no-deal, nieuwe verkiezingen of opnieuw uitstel van de Brexit-deadline. 

De rente blijft dalen

De rente op staatspapier bereikte in augustus een ongekend laag niveau. De angst voor lagere economische groei en verder verruimende centrale banken heeft zowel de lange als de korte rente verder onder druk gezet. Met name het beeld dat de lange rente (10 jaars) in de Verenigde Staten onder het niveau van de korte rente (2 jaars) beweegt, wordt door veel beleggers gezien als een signaal dat een recessie (krimp van de economie) aanstaande is. In dit scenario houden wij een voorkeur voor relatief veilige bedrijfsobligaties.

Italië: ook een nieuw hoofdstuk

Matteo Salvini, de leider van de rechts nationalistische Lega bracht het Italiaanse kabinet ten val in de veronderstelling dat de volgende verkiezingen dan door hem zouden worden gewonnen. De rente van Italiaanse staatsobligaties ging daarop omhoog. Toen echter bleek dat de 5 Sterrenbeweging en de Sociaal-Democraten elkaar vonden in een nieuwe regering en nieuwe verkiezingen (vooralsnog) niet plaatsvinden, kon ook de rente in Italië fors omlaag. Beleggers verwachten dat deze coalitie zich meer aan de Europese richtlijnen gaat houden dan in het geval Salvini het voor het zeggen krijgt.

Aandelenmarkten nerveus

In het hierboven beschreven beeld bewogen de aandelenkoersen flink. Het beurssentiment wordt vooral beïnvloed door de tweets van Donald Trump over het de handelsoorlog met China, de spanningen in Hong Kong, ruzie tussen Zuid-Korea en Japan, Brexit en Iran. Wij blijven voorzichtig met betrekking tot aandelen en kiezen voor een defensieve aanpak. De waarderingen zijn hoog en winstmarges laten niet veel potentieel zien. De economische cyclus koelt af en leidt tot verlagingen van winstverwachtingen.

Beleggingsbeleid

Onze voorzichtige kijk op de winstontwikkeling voor aandelen en onze inschatting dat de obligatiemarkt zeer veel toekomstig steun van Centrale Banken heeft verdisconteerd, leidt er toe dat wij meer liquiditeiten aanhouden dan normaal. Wij verwachten die op gunstigere aankoopmomenten te kunnen inzetten. Uiteraard is het ook mogelijk dat de vooruitzichten verbeteren, maar daarvoor zullen er duidelijke signalen moeten komen over een herstel in de industriële activiteiten. Vooralsnog verslechteren deze verder.

Modelportefeuille aandelen

De Triodos aandelenportefeuille kende een negatieve maand en bleef met een rendement van -1,8% achter bij de MSCI All Countries benchmark (-1,3%). De portefeuille profiteerde van het feit dat wij niet in Energie en Financiële Waarden beleggen. Defensieve sectoren als

Gezondheidszorg, Nutsbedrijven en Voeding/Verzorging lieten zelf positieve rendementen zien. De regio’s liepen niet ver uiteen deze maand. Alleen Opkomende Markten presteerden met -3,8% opvallend slecht. Dat de portefeuille toch iets achter bleef bij de benchmark is vooral te verklaren uit een aantal specifieke tegenvallers. Cisco, een belangrijke positie in de portefeuille, kwam met licht tegenvallende uitspraken over de huidige gang van zaken. Hiermee werd een periode afgesloten waarin de winstverwachtingen alleen maar werden opgeschroefd. Het aandeel verloor 15%. Een andere opvallende daler was het Deense Vestas, dat de markt verraste doordat het bedrijf een boekwinst op de verkoop van een onderdeel al in de eerdere winstverwachting had verwerkt (koers -10%). Daarnaast presteerden enkele kleinere belangen zwak, o.a. Valeo (-12%, vooral door berichtgeving auto-industrie) en Hain Celestial (-11%, tegenvallende opbrengst bij verkoop onderdeel).

De positieve bijdrage kwam in deze maand van onder andere het Amerikaanse Sprouts Farmers (+7%), Novo Nordisk (Denemarken, farmacie, +10%) en het Spaanse energienet Red Electrica (+6%).

Wij hebben in augustus geen transacties verricht.

Modelportefeuille obligaties

In augustus profiteerden de obligatiemarkten van de verder neerwaarts bijgestelde verwachtingen voor de wereldwijde economische groei. Daarnaast is de inflatie in de gevestigde economieën nog altijd hardnekkig laag en zijn de verwachtingen verder afgenomen. Ook de hiervoor besproken geopolitieke risico’s, zoals een mogelijke no-deal Brexit, werkten positief uit op de rentemarkten. Het gevolg was een verdere daling van de lange rente, met een nieuwe laagterecord van -0,7% voor de Duitse 10-jaars rente, de belangrijkste Europese graadmeter voor de kapitaalmarktrente. Ook de korte rente daalde mee, daarbij sterk vooruitlopend op verdere monetaire stimulering door de belangrijkste centrale banken. De Italiaanse rente daalde nog sterker dan die van de bredere obligatiemarkt, omdat de coalitie zonder de Lega partij uitzicht biedt op een meer pro-Europees regeringsbeleid.

Bedrijfsobligaties waren opnieuw in trek en behaalden positieve rendementen, die in lijn waren met de obligatiemarkt als geheel. De markt werd in belangrijke mate ondersteund door de verwachting dat de ECB later dit jaar het opkoopprogramma opnieuw zal starten. Ondanks de negatieve aandelenmarkten liepen de risicopremies op bedrijfsobligaties slechts tijdelijk op, om vervolgens te herstellen en de maand vrijwel onveranderd af te sluiten.

In de maand augustus liep de Triodos obligatieportefeuille met 0,7% op. Daarmee bleef de portefeuille achter bij de obligatiebenchmark, die met 0,8% opliep. Vanaf de start van het jaar heeft de Triodos obligatieportefeuille een rendement behaald van 4,1%. De obligatiebenchmark behaalde over dezelfde periode een rendement van 6,6%. Het verschil is het gevolg van onze bewuste keuze voor een hogere kwaliteit staatsobligaties en bedrijfsobligaties dan in de benchmark. Dit werkte negatief uit in het rendement.

Deze maand hebben wij in de obligatieportefeuilles geen transacties verricht.