Je bent eetontwerper én ondernemer. Wat betekent deze combinatie voor jou?

“Mijn werk gaat over het werkwoord eten. Dat betekent dat ik een ervaring vormgeef. Als je bijvoorbeeld vazen maakt, dan heb je een duidelijk eindproduct. Maar ik kan de resultaten van mijn werk niet meenemen naar een nieuwe opdrachtgever. Ik heb moeten leren hoe ik mezelf verkoop. In het begin werd ik vaak gevraagd voor cateringklussen. Ik ben geen cateraar, maar ik heb die klussen wél aangenomen. Het was een tussenfase, waarin ik zocht naar hoe ik me kon onderscheiden. Dat doe je door te doen.”

En waar heeft die zoektocht je gebracht?

“Mijn eerste ontwerpstudio in Rotterdam was ook een lunchcafé. Hier kon ik mijn ontwerpen meteen op een publiek uitproberen. Vervolgens heb ik een ontwerpstudio en restaurant in Amsterdam geopend. Maar na zeven jaar was dit uit creatief oogpunt niet meer zo interessant. Een restaurant runnen is meer een ambacht. Ik heb toen alles verkocht en ben weer in mijn eentje en vanuit huis gaan werken. Dit werkte heel bevrijdend.”

Kan je een voorbeeld geven van wat je doet?

“Tijdens mijn studie ontwierp ik een witte begrafenismaaltijd. In veel landen is wit de kleur van de dood in plaats van zwart. Ik wilde een treurmaaltijd maken waar mensen troost konden vinden in het eten en het samen eten. Tijdens het ontwerpen ontdekte ik dat zo’n witte tafel met alleen witte gerechten heel indrukwekkend is. Het maakt je sereen. Ook merkte ik dat de smaken van wit eten heel goed bij elkaar en bij het ritueel van rouwen passen. Witte ingrediënten zijn vaak mild van smaak met een aantal scherpe en bittere tonen. In mijn werk onderzoek ik hoe we eten op een andere manier kunnen vormgeven zodat we met een andere blik naar de wereld gaan kijken. Dit begon bij die witte treurmaaltijd.”

Zeer recentelijk kocht je een oud pakhuis in het centrum van Dordrecht. Triodos Cultuurfonds financierde dit pand. Dat is een behoorlijke commitment die je aangaat met een bank. Wat betekent dit voor je artistieke vrijheid?

“Het levert  me juist vrijheid op. Hiervoor werkte ik in een anti-kraakpand. Dan zit je toch een beetje op de schopstoel. Ik stelde mezelf continu de vraag: hoeveel ga ik in deze ruimte investeren? Nu zijn de investeringen die ik doe een investering in mijn onderneming. Dit pand is mijn spaarpot. Er moet nog veel aan gebeuren, maar uiteindelijk hoop ik hier mijn pensioen uit te halen.”

Hoe kijk je naar de toekomst?

“Ik denk dat het voor alle ondernemers belangrijk is om nieuwsgierig te blijven. Toen ik op de Design Academy mijn eerste eetontwerpen maakte, zagen mijn docenten meteen de potentie van dit werk. Maar ik twijfelde of ik wel verder wilde gaan met eten. Het leek zo’n beperkt onderwerp.

Inmiddels weet ik dat eten allesomvattend is: het is de grootste economie van de wereld, het gaat over de agri-sector, afvalstromen, biodiversiteit, cultuur, rituelen en het menselijk lichaam. Eten is een noodzaak, maar het heeft ook een sociale context. Ik ga binnenkort samenwerken met een zorginstelling voor mensen met dementie. Kan eten iets voor hen betekenen? Door bijvoorbeeld emoties en herinneringen op te roepen? Dit soort samenwerkingen met andere vakgebieden vind ik inspirerend. Ik ontdek dan steeds nieuwe kanten van het onderwerp van mijn werk.”

PROJECT C.V.
MARIJE VOGELZANG

Tijdens haar studie aan de Design Academy ontdekte Marije Vogelzang de kracht van eten als materiaal voor haar ontwerpen. Met haar ontwerpen wil ze een verhaal vertellen. Niet in taal, maar in de smaken, geuren en kleuren van eten. Zo maakte ze een Troepkoek, want koekjes zijn lekker maar er zit wel altijd veel troep in. Deze koekjes worden nu verkocht in supermarkten, tankstations en onderwijsinstellingen. Triodos Cultuurfonds financiert haar nieuwe atelier in Dordrecht. Meer info vind je op marijevogelzang.nl of volg haar op twitter.com/marijevogelzang

Hoe zou je andere ondernemers met jouw werk willen inspireren?

“Ik wil mensen graag bewust maken van eten. Vlak na de Tweede Wereldoorlog wilden we dat er voor iedereen goed, voldoende en betaalbaar eten kwam. Dat was een mooi ideaal waar we goed in geslaagd zijn. Maar de waarde van eten lijkt hiermee afgenomen. We vinden het inmiddels normaal dat we in overvloed leven. En we verspillen veel.

Hoe kunnen we eten weer op waarde gaan schatten? Hoe doe je dat als boer, of als je een eetcafé runt of een wortelschillerij hebt? Mensen zijn vaak vooral bezig met wat gezond eten is. Ik hoop dat mijn werk mensen op een vrolijke en grappige manier ook aan het denken zet over de grotere maatschappelijke thema’s van eten.”

Meer weten over kunst- en cultuurprojecten die Triodos Bank en Triodos Cultuurfonds financieren? Kijk op Mijn Geld Gaat Goed.

Tekst Daphne Rieken
Fotografie Ilja Keizer, Robert Eikelpoth

Meer over Marije Vogelzang lees je ook in De kip met de gouden eieren