In 1989 klommen medewerkers van Boulevard of Broken Dreams (nu De Parade) letterlijk over de hekken van een landgoed in Weesp, op zoek naar een plek om te repeteren en hun theatertenten te onderhouden. Wat begon met het kraken van een oude locomotievenfabriek, is inmiddels uitgegroeid tot een professionele coöperatie bestaande uit zo’n 41 leden: Het Domijn. Irène Lesparre, zelf al jaren betrokken bij het terrein, hoopt met Het Domijn een inspiratiebron te zijn voor soortgelijke plaatsen.

We willen ons brood verdienen óp het terrein, maar niet áán het terrein
Irène Lesparre

Uniek

Lesparre: “Wat je hier vindt, is echt uniek. We huisvesten creatieve mensen met elk hun eigen discipline. Variërend van kunstenaars tot ambachtslieden en van meubelmakers tot schrijvers. Al onze leden hebben hun eigen werkruimte of atelier op het landgoed van zo’n 5.600 vierkante meter.”

Irène Lesparre
Irène Lesparre, voorzitter coöperatie het Domijn

CV
Irène Lesparre
Irène is ruim zeven jaar voorzitter van de coöperatie. Zij vertegenwoordigt de kunstenaars en creatieven die gehuisvest zijn op het werklandgoed Het Domijn. Haar hart ligt bij het schrijven over en het maken van tentoonstellingen op kunsthistorisch gebied. In de rol van woordvoerder heeft ze de wensen van de leden verwoord in duidelijke visies, adviseurs verzameld, onderhandelingen gevoerd en de gemeenteraad toegesproken.

Toch was het niet altijd vanzelfsprekend dat de geweldige locatie in het groen behouden bleef. De gemeente had plannen om er een bedrijventerrein van te maken. “Op dat moment hebben we er gezamenlijk voor gekozen ons te organiseren als coöperatie. Ieder lid van de coöperatie is medeverantwoordelijk en iedereen besluit mee over de te varen koers. Dit leidde ertoe dat we omwille van het behoud van deze plek en de bestemming, het terrein zelf wilden aankopen”, aldus Lesparre.

De leden van Het Domijn zijn direct gaan sparen en met een inleg van de leden, een lening van Triodos Bank, Triodos Cultuurfonds en een borgstelling van de gemeente Amsterdam lukte het de coöperatie het terrein aan te kopen. Lesparre: “Voor zover ik weet, zijn wij de enige culturele coöperatie in Nederland die op een onafhankelijke manier eigenaar is van het terrein.”

Installeren van metalen frame
Het Domijn, Weesp

Creativiteit

Al ruim 20 jaar werkt Het Domijn aan het in stand houden van het werklandgoed. “Zowel de ateliers als de natuur zijn ons veel waard. We willen een podium zijn voor experimentele uitingen en we vinden het belangrijk om milieuvriendelijk om te gaan met omgeving en materiaal”, vertelt Lesparre.

Zo wordt er samen met de universiteit van Wageningen bekeken hoe kunstenaars hun creativiteit in kunnen zetten om bewust met water om te gaan. Daarnaast zijn er plannen om iets te doen met zonne-energie. Dit straalt af op de omgeving. Om dit te bevorderen, treden de kunstenaars van Het Domijn naar buiten.

Lesparre: “We faciliteren kunstprojecten op scholen, reiken culturele prijzen uit, openen het theaterfestival en houden jaarlijks onze Open Domijndag. Iedereen is altijd welkom. Ons motto is dat we ons brood willen verdienen op het terrein, maar niet áán het terrein.”

Kapitaal

Dat kunstenaars ook ondernemend zijn, toont Lesparre aan de hand van een ander voorbeeld: “We willen de continuïteit van Het Domijn waarborgen. Daarom gaan we de komende jaren de buitenkant van de panden opknappen en hier is kapitaal voor nodig.

Om dit kapitaal aan te trekken hebben we onder andere certificaten uitgeschreven. Lesparre: “Het is echt ongelooflijk hoeveel mensen certificaten kochten. Binnen korte tijd hadden we het geld bij elkaar. Dankzij andere kunstenaars, inwoners van Weesp, ouders van leden, vrienden en andere belangstellenden die het gevoel hadden: het is erop of eronder, maar Het Domijn moet behouden blijven.”

KUNST & CULTUUR
BIJ TRIODOS BANK
Triodos Bank financiert Het Domijn en andere duurzame ondernemers op het gebied van kunst en cultuur. Kunst en cultuur vervullen een essentiële maatschappelijke functie en zijn belangrijke bronnen voor maatschappelijke vernieuwing. Creatieve expressie inspireert, daagt uit, biedt nieuwe perspectieven en slaat bruggen. Triodos Bank en het Triodos Cultuurfonds dragen hieraan bij door kunst- en cultuurprojecten te financieren.

Fotografie: Pieter van den Boogert/Kees Vriesman
Tekst: Tamara Rijnen